Türk Jandarma Teşkilatı'nın kökenleri, arşiv kayıtlarında 1839'dan itibaren "jandarma" adına ve atamalara rastlanmasıyla 1839 yılına dayanmaktadır. Ancak, teşkilatın resmi kuruluş tarihi, "Asakir-i Zaptiye Nizamnamesi"nin 14 Haziran 1869'da yürürlüğe girmesiyle kabul edilir. Bu nizamname, zabıtanın görev, yetki ve sorumluluklarını hukuki bir çerçeveye oturtmuştur. Her ilde piyade ve süvarilerden oluşan "zaptiye alayları" kurulmuştur. Osmanlı-Rus Savaşı sonrası, 1879'da modern bir zabıta teşkilatı kurma amacıyla İngiltere ve Fransa'dan subaylar getirilmiş ve "Umum Jandarma Merkeziyesi" kurulmuştur. Teşkilat, 1909'da "Harbiye Nezareti"ne bağlı "Umum Jandarma Kumandanlığı" adını almıştır. Birinci ve İkinci Dünya Savaşları boyunca hem iç güvenlik görevlerini sürdürmüş hem de cephelerde yurt savunmasına katılmıştır.
Cumhuriyet Dönemi ve Hukuki Statü
Cumhuriyet'in ilanından sonra Jandarma teşkilatı yeniden yapılandırılmıştır. Teşkilat, bugünkü hukuki statüsünü 10 Haziran 1930'da 1706 sayılı Jandarma Kanunu'nun kabul edilmesiyle kazanmıştır. 1937'de "Jandarma Teşkilat ve Vazife Nizamnamesi" yürürlüğe girmiş, 1939'da ise "Sabit", "Seyyar", "Eğitim Birlikleri" ve "Okullar" olmak üzere dört grup halinde yeniden düzenlenmiştir. 1956'da, sınır, kıyı ve kara sularının emniyeti ve kaçakçılıkla mücadele görevi, Jandarma Genel Komutanlığı'na devredilmiştir. 1961'de Jandarma Bölge Komutanlıkları kurulmuş, 1968'de ise ilk Jandarma Havacılık Birliği (Helikopter Bölük Komutanlığı) Diyarbakır'da faaliyete geçmiştir. Teşkilatın görev ve yetkileri 1983'te 2803 sayılı kanunla belirlenmiştir.
Modern Jandarma ve İçişleri Bakanlığı Bağlılığı
Jandarma teşkilatı, 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası 27 Temmuz 2016'da çıkarılan 668 sayılı KHK ile İçişleri Bakanlığı'na bağlanmıştır. Bugün, Jandarma Genel Komutanlığı, Türkiye'nin güvenliği ve kamu düzeninin sağlanmasında önemli bir rol oynamaya devam etmektedir. Görevleri arasında; asayişin sağlanması, terörle mücadele, suçla mücadele, afetlerde arama-kurtarma çalışmaları ve sınır güvenliği yer almaktadır. Teknolojinin de gelişmesiyle birlikte, jandarma teşkilatı modernizasyon çalışmalarına devam ederek ülke güvenliğine yaptığı katkıları artırmayı hedeflemektedir. Jandarma, 186 yıldır vatandaşların huzur ve güvenliği için gece gündüz görevini sürdürmektedir.